3 / 4

Piri Reis

1528 Haritası

Piri Reis, büyük eseri Kitab-ı Bahriye’yi bitirmesinin ardından 1528 yılında Amerika’ya ilişkin bölgesel haritasını Gelibolu’da tamamlamıştır. Yapılan çalışmalar sonucu, 1528 tarihli haritanın, imparatorluğun daha büyük coğrafi keşiflere ilgisini çekmek amacıyla Osmanlı İmparatorluğu toprakları ile Amerika Kıtası arasındaki bölgeyi gösterdiği tarihçiler tarafından vurgulanmaktadır.

Piri Reis’in 1513 Dünya haritasının parçası, 1929’da Topkapı Sarayı Müzesi’nde bulunmasının ardından Topkapı Sarayı Müze Müdürü Tahsin Öz, Amerika Kıtası’na ilişkin bugün Saray Kütüphanesi Hazine’sine kayıtlı bir başka harita parçası ortaya çıkarır. Amerika’yı gösteren bu haritanın da tamamı yerine dörtte bir parçayı kapsamaktadır. Günümüze gelen parça, asıl haritanın dörtte biri olup; boyutu, 69.28 x 70.20 cm’dir. Haritanın tamamının boyutları ise yaklaşık 132 x 138 cm olarak tahmin edilmektedir.

1528 Haritası, Osmanlı stilinde ceylan derisi üzerine işlenmiş ve üzerinde 8 farklı renk kullanılmıştır. 1513 haritasından farklı olarak, Piri Reis 1528 tarihli haritasında kenarlara çerçeve süslemesi yerleştirmiş ayrıca dönenceleri de çizmiştir. Haritadaki bilgilendirme notları, 1513 tarihli haritaya göre daha azdır.

1528 Haritası, Orta Amerika kıyılarını, Florida'yı, Kanada'nın Kuzeydoğu bölgesini, ve Grönland'ı göstermektedir. Harita parçası üzerinde deniz haritalarının en büyük özelliği olan 4 büyük rüzgar gülü, 32 bölümlü ve kuzeye yönlendirilmiş olarak yer almaktadır. Harita’da Küba ve Haiti de doğru konumuyla yer almaktadır.

Piri Reis’in imzası haritanın alt köşesinde yer almaktadır. El yazısı, “Bu haritayı 935 yılında (M.S 1528) Gelibolu’da, rahmetli Gazi Kemal Reis’in kardeşinin oğlu Hacı Mehmet’in oğlu hakir Piri Reis yapmıştır. Bu harita kesin olarak onundur” şeklinde okunmaktadır.

Piri Reis in Kanuni Sultan Süleyman'ın huzuruna sunduğu haritanın günümüze gelen bu parçası, Piri Reis'in 1513'te çizdiği ilk dünya haritasıyla beraber halen Topkapı Sarayı Müzesi’nde muhafaza edilmektedir.

3 / 4