Yüzyıllar boyunca Çanakkale Boğazı, açık denizlere açılmak isteyen güçler açısından stratejik bir öneme sahiptir. Çanakkale Boğazı’nda hâkimiyet kurmak için Gelibolu Yarımadası’na sahip olmak gerekmektedir. Bu sebeple Gelibolu Yarımadası, 1915’te önemli bir savaşa sahne olmuştur. Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı esnasında gerçekleşen önemli bir muharebedir. Gelibolu Yarımadası’nın stratejik konumu nedeniyle Çanakkale Savaşı, karada ve denizde sürdürülmüştür.
1914’te Rus Çarlığı, Fransa ve İngiltere ile Almanya’ya savaş hazırlığındadır. Osmanlı İmparatorluğu, ilk başta tarafsız kalmak istese de Almanya ile olan bağı ve İngiltere’nin Rusya ile birliğinden dolayı Çanakkale Savaşı meydana gelmiştir. İstanbul’u almak için ilk Çanakkale’den geçilmelisi gerekmektedir ve üç büyük imparatorluğun orduları, 1915’te Çanakkale Boğazı’nda karşılaşmıştır. Dünyanın bir ucundan gelen Yeni Zelandalılar ve Avusturalyalılar’ın bile savaştığı bu destansı muharebe farklı cephelerde, Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yaklaşık 9 ay sürmüştür.
Çanakkale Savaşı; Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Almanya ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu’na karşı Büyük Britanya İmparatorluğu, Franda Avustralya, Yeni Zelanda birlikleri arasında gerçekleşmiştir. Birleşik Krallık ve Fransa gemilerinden oluşan bir donanmanın Çanakkale Boğazı’na geniş çaplı saldırıları, 19 Şubat 1915’te başlatılmıştır. Müttefiklere Rusya’ya ulaşması için yapılan bu saldırılar içinde en güçlüsü ise 18 Mart 1915 günü gerçekleşmiştir. Fransız ve İngiliz gemilerinden oluşan donanma, boğaza saldırmıştır.
Osmanlı ordusu askerleri ve komutanları Çanakkale Savaşı boyunca büyük bir özveri ve başarıyla savaşmıştır. İtilaf devletleri komutanları arasında Ian Hamilton, John de Robeck, Horatio Herbert Kitchener ve Winston Churchill yer alırken Mustafa Kemal, Esat Paşa, Vehip Paşa ve Cevat Paşa Osmanlı komutanları olarak savaşta görev yapmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, savaşın Anafartalar, Arıburnu, Conkbayırı ve Kilitbahir cephelerinde düşmanın bozguna uğratılması için askerin her şeyi ortaya koymasını emretmiştir. Savaşın kilit isimlerinden Selahaddin Adil Bey ise Çanakkale cephesinde hem denizden hem de karadan pek çok noktada mücadele etmiştir. İlk Anafartalar muharebesinde düşman ordusunu mağlup eden Selahaddin Adil Bey, Çanakkale cephesinin neredeyse her köşesinde İtilaf güçleriyle savaşmıştır. Gelibolu Savaşı, 9 ay sonunda bölgedeki birliklerini tasfiye eden itilaf kuvvetleri için büyük bir başarısızlıktır.
1915 Çanakkale Savaşı, katılan tüm ulusları derinden etkilemiştir. Yeni Zelanda ve Avustralya kuvvetleri ANZAK’lar (Avustralya ve Yeni Zelanda Silahlı Kuvvetleri) savaş sırasında yarımada kıyılarının içlerine kadar olan bölgede önemli bir rol oynamıştır. Avustralya ve Yeni Zelanda‘da savaşta yaşamını yitiren askerlerin anıldığı Anzak Günü kapsamında her yıl etkinlikler düzenlenmektedir. Bununla birlikte Avustralyalı ve Yeni Zelandalılar o gün toplanarak Gelibolu Yarımadası‘nda yer alan Anzak Koyu’na gelerek atalarını anmaktadır.
